Wędkarstwo jest dyscypliną, która wymaga znajomości wyglądu, ale również zachowania ryb. W ten sposób możesz je skutecznie łowić. Brzana jest rybą powszechną w dużych rzekach, jednak trzeba znać sposób na jej połów.
Brzana pospolita – charakterystyka
Niewiele osób wie, że ten gatunek ryb może wydawać z siebie dźwięki. Zazwyczaj przypominają one charakterystyczny świst, a u większych osobników nawet syk. Łowione osobniki mają zwykle ok. 70 cm. Poznaj bliżej brzanę (Barbus barbus).
Wygląd ryby
Brzana ma długie, walcowate ciało. Proporcjonalne oczy są skierowane ku górze, podobnie jak wysuwany otwór gębowy dolny. Przy nim znajdują się dwa charakterystyczne wąsy. Płetwa grzbietowa ma sztywny, pokryty ząbkami ostatni promień. Z kolei płetwa ogonowa jest mocno wcięta. Obie mają szary kształt. Reszta płetw jest z kolei czerwona. Ryba przybiera kolory od zielonkawego do szarego z jasnymi bokami i białym brzuchem.
Pożywienie i żerowanie
Brzana jest gatunkiem żywiącym się w młodym wieku planktonem, a potem owadami i ich larwami. Do jej najczęstszych przysmaków należą:
- pijawki;
- jętki;
- kiełże;
- muchówki;
- małe ryby;
- mięczaki.
Rozmnażanie
Samiec brzany jest gotowy do rozmnażania w wieku ok. 3 lat, a samica – 5 lat. Tarło rozpoczyna się w momencie, gdy temperatura wody wynosi ok. 16°C. Zazwyczaj trwa od maja do nawet sierpnia, zależnie od obszaru. U samców można je rozpoznać dzięki charakterystycznej wysypce tarłowej. Ikra brzany jest trująca dla ludzi i lekko klejąca. Samica osadza ją zwykle na dnie, np. kamieniach. Narybek wylęga się nawet po 8 tygodniach.
Obszar występowania ryby
Brzana występuje w większości europejskich rzek. Jest powszechnie spotykana w Renie, Dunaju, Dnieprze, Tamizie i Loarze. W Polsce można ją złowić przede wszystkim w Wiśle czy Odrze. Jej ubarwienie i kształt ciała są na tyle charakterystyczne, że gatunek ten łatwo rozpoznać.
Młode brzany częściej bytują bliżej brzegu. Dorosłe brzany preferują główny, szybki nurt rzeki. Ryby te żyją zwykle blisko dna, najlepiej kamienistego, piaszczystego lub żwirowego. Dodatkowo preferują dobrze natlenioną wodę – na spadek tlenu w wodzie wrażliwe są zwłaszcza młode osobniki.
W niektórych obszarach brzana jest specjalnie wprowadzana do rzek. Wynika to z faktu, że jest świetnym bioindykatorem. Oznacza to, że informuje o stanie natlenienia wody.
Jak złowić brzanę?
Jeśli chcesz łowić w płytkiej wodzie, nastaw się na ryzyko złapania osobnika poniżej wymiaru ochronnego. Dorosłe, pełnowymiarowe brzany da się złowić zwykle w wartkim nurcie. Ryby te można złowić również przy przeszkodach typu powalone drzewa. Na łowienie ryb tego gatunku można przygotowywać się od lipca do października, zależnie od panującej pogody.
Sprzęt do łowienia brzany
Podstawą jest wybór takiego sprzętu, który da sobie radę z tą rybą. Brzana jest jedną z silniejszych ryb dennych, dlatego do jej wyciągnięcia trzeba sposobu, ale również odpowiednich akcesoriów. Hol na zbyt słabej żyłce bez przyponu może skończyć się przykrą niespodzianką i utratą ryby… oraz sprzętu!
Brzanę można łowić:
- na grunt;
- na spławik, zwłaszcza przepływankę;
- na spinning.
Pamiętaj, aby wyposażyć się w odpowiednio mocny kołowrotek. Hol brzany może trwać długo i wymaga umiejętności oraz sprzętu, który na pewno cię w takich okolicznościach nie zawiedzie.
Przynęta i zanęta
Brzana bierze stosunkowo chętnie, o ile wybierzesz dla niej odpowiednią przynętę. Do metody spławikowej i gruntowej sprawdzą się:
- pijawki;
- rosówki;
- białe i czerwone robaki;
- żółty ser;
- pellet.
Ten ostatni bywa wykorzystywany również jako zanęta. W tej roli jednak sprawdzi się właściwie każdy rodzaj produktu na ryby karpiowate, o ile jest sypki.
W przypadku wyboru spinningu dobrze sprawdzają się woblery oraz obrotówki. Brzana bierze na niej stosunkowo chętnie, zwłaszcza gdy temperatura powietrza jest odpowiednio wysoka.
Brzana – wymiar i okres ochronny
Ryba ta ma okres ochronny od 1 stycznia do 30 czerwca. Oznacza to, że nie możesz jej wówczas łowić. Co więcej, ryba brzana objęta jest limitem ilościowym. Podczas jednej doby połowu pojedynczy wędkarz może zabrać z łowiska wyłącznie trzy egzemplarze.
Musisz wiedzieć, że brzana objęta jest również wymiarem ochronnym. Wynosi on 40 cm. W rezultacie mniejszej złowionej ryby nie możesz zabrać z łowiska – musisz ją z powrotem wypuścić do zbiornika.
Barbus barbus – wędkarski rekord Polski
Oficjalny rekord Polski dla brzany został pobity w 2000 roku przez Jana Trymersa. Wędkarz złowił wówczas okaz mierzący 85 cm i ważący aż 7 kg.
Brzana to ryba, którą powszechnie można spotkać w dużych rzekach. Znana jest również akwarystom, bo niekiedy hoduje się ją w akwariach, choć zwykle wtedy nie dorasta do tak imponujących rozmiarów. Jej połów wygląda podobnie jak większości karpiowatych ryb dennych. Wystarczy znaleźć krainę brzany, czyli miejsce o idealnych dla tego gatunku warunkach.
Fot. ilustracyjne: Linie29 via Wikipedia, CC BY-SA 3.0
